۱۵ هزار سال قبل

شروع زندگی در فلات ایران از حدود پانزده هزار سال پیش آغاز شد . در این زمان " دوران باران " که شاید بتوان آن را با دوره پس از طوفان نوح مطابقت داد پایان گرفت و " دوران خشک " آغاز شد که تا امروز هم ادامه دارد . نخستین ساکنان فلات کسانی بودند که با در کوهها و نقاط مرتفع فلات ساکن بودند و با پایین آمدن آب رو به خشکی های سرسبز مستعد زندگی و کشاورزی نهادند . این مردمان در مراکز جمعیتی نظیر " سیلک کاشان - شوش - همدان - ری - تپه حسنلو - تپه های زیویه و خیسور " به تدریج از حدود پنج هزار سال پیش از میلاد تمدنهایی درخور توجه بوجود آوردند . این مردم علاقه ویژه ای به آفرینش هنری داشتند . از نظر نژادی نه جزو نژادهای سامی و نه جزو هند و اروپایی ها نبودند بلکه به گروه نژادی قدیمی وابسته بودند که آنها را" کاسپینی " یا "مدیترانه ای " نامیده اند و در سراسر آسیای غربی از مدیترانه تا دره سند پراکنده بوده اند و شامل سه شاخه مشخص بوده اند : 1 - وانیان یا سکنه قدیم ارمنستان -ایلامیان -هیتیان - میتانیان - کاسیان یا لرهای امروزی 2- لی کیان - کاریان - می سی یان - اتروسکیان - کرتیان 3 - ایبریان - باسک ها . زبان این اقوام زبانی ترکیبی بوده که همگی به آن تکلم می کردند . در این میان " سومری ها " وضع تقریبا نامشخصی دارند . آنها که نقش به سزایی در پیشرفت بشریت داشتند و خط و ریاضیات را به تمدن بشر افزودند از نظر خاستگاه و نژاد مجهول مانده اند و برخی آنها را جزو همین اقوام می دانند که ابتدا در شمال شرقی فلات می زیسته اند . سومریان که در دشت بین النهرین می زیستند شهری داشتند به نام " اریدو " و معتقد بودند محل زندگی نخستین انسان روی زمین بوده است . این شهر اکنون در اعماق خلیج فارس واقع است . در میان آنها نوعی سازمان " مادر شاهی " دیده می شد که شاید سبب آن باشد که زنان زودتر کشاورزی را آموختند و از یک سری مهارتها برخوردار بودند . در این نظام داوری بین افراد قبیله و اصالت اتقال خون و نژاد با زنان بود . این رسم بعدها تا مدتها بین آریاییان فاتح نیز مرسوم گشت . در این میان یکی از درخشان ترین تمدنها ایلام بوده است . برخی معتقدند قبل از اقوام مدیترانه ای بومیان اولیه منطقه حبشیان بوده اند . و بعد با قوم ایلامی جایگزین شده اند . از جمله شهرهای مهم ایلام : شوش - تاریانا - ماداکتو - دوراونتاش و خایدالو بوده است . زبان ایلامیان " انزانی " بوده است . ایلام دائما با کشورهای دشت بین النهرین در حال کشمکش نظامی و سیاسی بود و سرانجام بوسیله " آشور بانیپال " در 645 پیش از میلاد نابود شد . از حدود 1200 پیش از میلاد اقوام آریایی که در آن زمان نیمه بدوی بودند در جستجوی شرایط بهتر زندگی رو به سوی جنوب نهادند . اقوام هند و اروپایی که ابتدا همگی در یک نقطه در شمال قفقاز و یا به عقیده برخی در اسکاندیناوی زندگی می کردند دارای زبان و مذهب مشترکی بودند که در طول زمانی که از هم فاصله گرفتند و هر یک به نقطه ای کوچ کردند . این مشترکات دچار تغییراتی شد ولی هنوز پس از چهار هزار سال از آغاز پراکندگی آنها شباهتهای فراوان انها را در معماری و دستور زبان و لغات می توان دید . آریاییان خود را قوم آفتاب و نور می دانستند . کلمه " آریایی " یعنی منسوب به " ( آر : خورشید ) " می باشد . از کلمه " آر " واژه هایی مشتق شده که تا زمان ما نیز مورد استفاده اند : ( آرین - اروپا - ایران - اورمزدا ) . خدایان آریایی عبارت بودند از : اورمزد خدای خدایان - میثرا خدای پهلوانی و مهربانی و صداقت - آناهیتا خدای آب و روشنایی و پاکی - ویو خدای هوا - آذر خدای آتش - ایندرا خدای رعد . زرتشت پیامبر ایران باستان در اوایل حکومت هخامنشیان مردم را به یکتاپرستی فراخواند . آریاییان پس از هجوم به فلات ایران و تسخیر شهرهای بومیان ایران آنها را پاکسازی قومی نکردند ولی نوعی آپارتاید ایجاد کردند بدین گونه که جامعه ای که آریاییان در شهرهای بومی ایجاد کردند دارای سه طبقه بود . دو طبقه از آریاییان شامل اشراف و مردم عادی و طبقه ای از بومیان که دارای منطقه زندگی در حومه شهرها و گورستان جدا بودند و می توان گفت ایزوله بودند . شکل گورهای آریایی به شکل مقبره کورش کبیر دارای شیروانی بود و این در میان تمام اقوام " نوردیک " مشترک بود . در میان آریاییان قربانی کردن برای خدایان به شدت رواج داشت و آن را عامل پیروزی و سعادت خود می دانستند و گاهی این قربانی کردن حالتی بسیار خشن به خود می گرفت تا آنجا که زرتشت پیامبر قربانی کردن را ممنوع کرد . مع الوصف این رسم دوباره در دورانهای بعد احیا شد و امروزه زرتشتیان در " مهرگان " حیوانات را مانند عید قربان مسلمانان قربانی می کنند  .